Interpretacja indywidualna z dnia 29 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.197.2024.2.MG (2024)

Podatek od towarów i usług w zakresie pełnego prawa do odliczenia podatku VAT co do kosztów budowy miejsca zbiórki odpadów – wiat śmietnikowych i kosztów budowy chodnika (...) z przeznaczeniem (...) oraz prawa do odliczenia podatku VAT co do pozostałych kosztów budowy infrastruktury (...) – przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy i struktury sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2-4 ustawy, obliczonych dla Urzędu.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie:

─pełnego prawa do odliczenia podatku VAT co do kosztów budowy miejsca zbiórki odpadów – wiat śmietnikowych [pytania zadanego we wniosku w pkt a)] – jest prawidłowe;

─pełnego prawa do odliczenia podatku VAT co do kosztów budowy chodnika (…) z przeznaczeniem (…) [pytania zadanego we wniosku w pkt b)] – jest prawidłowe;

─prawa do odliczenia podatku VAT co do pozostałych kosztów budowy infrastruktury (...) – przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy i struktury sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2-4 ustawy, obliczonych dla Urzędu Miejskiego [pytania zadanego we wniosku w pkt c)] – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 marca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 15 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie pełnego prawa do odliczenia podatku VAT co do kosztów budowy miejsca zbiórki odpadów – wiat śmietnikowych i kosztów budowy chodnika (…) z przeznaczeniem (…) oraz prawa do odliczenia podatku VAT co do pozostałych kosztów budowy infrastruktury (…) – przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy i struktury sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2-4 ustawy, obliczonych dla Urzędu Miejskiego. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 20 maja 2024 r. (wpływ 21 maja 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina A (dalej: „Gmina”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT. Gmina jest Beneficjentem projektu pn. „(…)” w ramach programu, którego przedmiotem jest zagospodarowanie (…) w A.

Podatek VAT w projekcie jest wydatkiem niekwalifikowanym.

W wielorodzinnych budynkach mieszkalnych znajdują się:

·lokale mieszkalne, których Gmina jest właścicielem i które są odpłatnie wynajmowane przez Gminę – najem lokali mieszkalnych korzysta ze zwolnienia z VAT oraz lokale mieszkalne stanowiące odrębną własność,

·lokale użytkowe odpłatnie wynajmowane przez Gminę – najem lokali użytkowych jest opodatkowany podatkiem VAT w stawce 23%.

Na terenie podwórka znajduje się lokal użytkowy, (który usytuowany jest na gruncie nieobjętym przedmiotową inwestycją) wynajmowany przez Gminę – najem lokalu użytkowego jest opodatkowany VAT.

Zwolnienie z VAT usługi najmu lokali mieszkalnych wynika z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), dalej: „ustawa o VAT”, zgodnie z którym zwalnia się z podatku VAT usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchom*ości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchom*ości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 790 i 1114).

W ramach projektu zostaną wykonane:

(…).

Zostanie zainstalowana mała architektura:(…).

Zostanie wykonane (…).

W ramach projektu zostanie również poniesiony koszt nadzoru dendrologicznego i archeologicznego.

Zostaną również przeprowadzone działania informacyjno-promocyjne polegające na zakupie i montażu tablicy informacyjno-pamiątkowej, podatnik ma możliwość wskazania kwoty VAT służącej wyłącznie działaniom informacyjno-promocyjnym Projektu – niniejszy wniosek nie dotyczy tych wydatków.

W ramach kosztów Projektu zostaną poniesione również koszty budowy miejsca zbiórki odpadów (wiaty śmietnikowe) – miejsce to przeznaczone jest do odpłatnej i opodatkowanej VAT dzierżawy wspólnotom mieszkaniowym. Na podstawie kosztorysu robót budowlanych podatnik ma możliwość wskazania kwoty VAT służącej wyłącznie tym pracom, a więc czynnościom opodatkowanym VAT.

Z infrastruktury (…) będą korzystać właściciele lokali mieszkalnych, najemcy lokali mieszkalnych, najemcy lokali użytkowych oraz ich klienci, a także inne osoby przebywające na terenie (…), tzn. mieszkańcy innych części A oraz osoby spoza Gminy, przechodnie, goście, turyści. Infrastruktura (…) będzie wykorzystywana jednocześnie na czynności zwolnione z VAT, niepodlegające VAT i opodatkowane VAT, a podatnik nie ma możliwości wskazania kwoty VAT służącej poszczególnym rodzajom czynności. Powyższe wydatki będą kosztami projektowymi.

Z kosztów budowy infrastruktury (…) zostaną wyłączone do kosztów pozaprojektowych koszty budowy powierzchni (…) chodnika – ta część chodnika przeznaczona jest na odpłatną i opodatkowaną VAT dzierżawę pod lokalizację (…). Wysokość kosztów określona zostanie przez podatnika w stosunku do powierzchni przeznaczonej (…) do całkowitej powierzchni chodnika w inwestycji, określonej na podstawie kosztorysu.

Czynności gospodarowania lokalami mieszkalnymi i użytkowymi, a także (…) wykonywane są przez działającą w imieniu i na rzecz Gminy (Urzędu Miejskiego) Spółkę B sp. z o.o.

Urząd Miejski oblicza własną strukturę sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2-4 ustawy o VAT.

Urząd Miejski oblicza również własny prewspółczynnik, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, według wzoru określonego w § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999).

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

1.Spółka B Sp. z o.o. (dalej: „Spółka B”) wykonuje czynności gospodarowania lokalami mieszkalnymi i użytkowymi, a także wnętrzami międzyblokowymi (…), na podstawie:

a)Zarządzenia nr 1 Prezydenta A z 16 lipca 2010 r. w sprawie powierzenia spółce B czynności zarządzania na zasobie nieruchom*ości, zarządzenie to zostało zmienione zarządzeniami Prezydenta 2 z 30 grudnia 2013 r. i 3 z 21 kwietnia 2023 r.

Zgodnie z (…) zarządzenia nr 1 Prezydenta A z dnia 16 lipca 2010 r. w sprawie powierzenia spółce B czynności zarządzania na zasobie nieruchom*ości, w brzmieniu ustalonym zarządzeniem nr 5:

(…).

b)Zarządzenia Prezydenta A nr 4 z dnia 30 grudnia 2022 r. w sprawie zasad zlecania i rozliczania z realizacji zadań powierzonych do wykonywania aktem założycielskim spółce B z siedzibą w A

c)Wskazania do realizacji (…) z 2 stycznia 2024 r.

d)Aktu założycielskiego Spółki.

2.Na pytanie o treści „Jakie konkretnie zadania wykonuje Spółka na rzecz Gminy w związku z zawartą ww. umową w ww. zakresie?”, wskazali Państwo, że:

„(…).

Zgodnie ze wskazaniem do realizacji (…) z 2 stycznia 2024 r. Spółka B wykonuje m.in. następujące czynności:

a)czynność związane z administrowaniem: Wykonywanie w imieniu Gminy A, w ramach udzielonego pełnomocnictwa, wszelkich czynności związanych z lokalami mieszkalnymi, użytkowymi i garażami, dzierżawami ogródków przydomowych i innych dzierżaw, wg zasad obowiązujących w Gminie A obejmujących, m.in.:

(…),

b)czynności związane z rozliczaniem mediów, m.in.:

(…).

c)wykonywanie obsługi finansowo-księgowej w zakresie naliczeń i rozliczeń należności z tytułu użytkowania lokali;

d)reprezentowanie Gminy we wspólnotach mieszkaniowych i rozliczenia ze wspólnotami mieszkaniowymi;

e)windykacja należności;

f)prowadzenie centrum obsługi mieszkańca;

g)prowadzenie czynności związanych z konserwacją i usuwaniem awarii oraz okresowymi przeglądami obiektów budowlanych;

h)czynności związane z eksploatacją budynków i terenów zewnętrznych;

i)czynności związane z wykonywaniem i planowaniem remontów, inwestycji, rozbiórek i dokumentacji technicznej;

h) czynności związane z wykwaterowywaniem;

g) czynności związane z pełnieniem funkcji inwestora zastępczego przy remontach, inwestycjach, rozbiórkach i dokumentacjach technicznych.

Zgodnie z (…) Zarządzenia nr 4 z dnia 30 grudnia 2022 r. w sprawie zasad zlecania i rozliczania z realizacji zadań powierzonych do wykonywania aktem założycielskim spółce B:

1.Spółka jest zobowiązana do wykonywania czynności zarządzania obejmujących, zgodnie z treścią wskazań do realizacji, w szczególności następujące czynności:

1)administrowanie nieruchom*ościami mieszkalnymi i niemieszkalnymi, stanowiącymi zasób komunalny Miasta;

2)zapewnianie dostaw i rozliczanie mediów (energii elektrycznej, ciepła, wody, gazu);

3)obsługiwanie wpłat na rachunki bankowe Miasta od użytkowników zarządzanego przez Spółkę zasobu komunalnego;

4)realizowanie obsługi finansowo-księgowej, związanej z zarządzaniem zasobem komunalnym;

5)reprezentowanie Miasta we wspólnotach mieszkaniowych i dokonywanie rozliczeń ze wspólnotami;

6)prowadzenie windykacji należności od użytkowników zarządzanego zasobu komunalnego;

7)prowadzenie Centrum Obsługi Mieszkańców – COM;

8)realizowanie czynności związanych z wykonywaniem konserwacji i usuwaniem awarii oraz przeprowadzaniem okresowych kontroli zarządzanych obiektów budowlanych;

9)realizowanie czynności związanych z eksploatacją budynków i terenów zewnętrznych;

10)planowanie i wykonywanie remontów, inwestycji i rozbiórek obiektów;

11)realizowanie czynności związanych z wykwaterowaniem z budynków i lokali w zakresie zarządzanego zasobu komunalnego;

12)pełnienie funkcji inwestora zastępczego przy remontach, inwestycjach i rozbiórkach obiektów.

2.Spółka przyjmując do realizacji czynności zarządzania powierzone jej przez Miasto:

1)jest zobowiązana do zapewnienia odpowiedniego potencjału organizacyjnego, kadrowego i technicznego niezbędnego do prawidłowego wykonywania czynności zarządzania;

2)jest zobowiązana do wykonywania powierzonych czynności zarządzania zasobami własnymi Spółki lub zewnętrznymi, poprzez udzielanie zamówień Wykonawcom;

3)jest zobowiązana do przygotowywania i przeprowadzania w imieniu i na rzecz Miasta wszelkich procedur związanych z udzielaniem zamówień publicznych oraz innych procedur, w zakresie niezbędnym do realizacji czynności zarządzania, zgodnie ze wskazaniem do realizacji;

4)kieruje się m.in.:

(…)

5)jest zobowiązana do pełnienia funkcji informacyjnych w imieniu Miasta w zakresie realizowanych czynności zarządzania”.

3.Usługi wynajmu lokali mieszkalnych i użytkowych oraz dzierżawy wiaty śmietnikowej świadczy na rzecz osób trzecich Gmina A, w której imieniu działa Spółka B. Stroną tych umów jest więc Gmina A i są one ujęte w rozliczeniu na podatek VAT Gminy.

Odnośnie dzierżawy chodnika (…) – Gmina oraz Spółka B zawarły umowę, na podstawie której Gmina wydzierżawiła ten teren Spółce B. Spółka B działając we własnym imieniu i na własną rzecz zawrze odrębną umowę dzierżawy. Wniosek o interpretację dotyczy umowy zawartej przez Gminę ze Spółką, umowa ta będzie odpłatna i opodatkowana VAT.

4.Umowy wynajmu lokali mieszkalnych i użytkowych, a także dzierżawy wiat śmietnikowych zawiera Gmina A reprezentowana przez spółkę B. Stroną umów jest Gmina. Odnośnie dzierżawy terenu pod (…).

5.Umowa dzierżawy z przeznaczeniem na montaż urządzenia (…).

6.Umowa dzierżawy miejsca pod wiaty śmietnikowe została zawarta na czas nieokreślony.

7.Obrót opodatkowany VAT z tytułu świadczenia przez Gminę przedmiotowych usług (wykonywanych w imieniu i na rzecz Gminy przez Spółkę) rozliczany jest przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, tj. Urząd Miejski.

8.Projekt zostanie zrealizowany w ramach wykonywania zadań własnych Gminy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, tj.: zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w szczególności w zakresie: ładu przestrzennego, gospodarki nieruchom*ościami (art. 7 ust. 1 pkt 1), gminnych dróg, ulic, placów oraz organizacji ruchu drogowego (art. 7 ust. 1 pkt 2), zieleni gminnej i zadrzewień (art. 7 ust. 1 pkt 12), kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych i promocji gminy, (art. 7 ust. 1 pkt 10).

Należy podkreślić, że Gmina A jest właścicielem nieruchom*ości, na której realizowana jest inwestycja.

Projekt, którego przedmiotem jest zagospodarowanie (…) zostanie zrealizowany w ramach realizacji zadań własnych Gminy, gdyż w zakres rzeczowy Projektu wchodzą prace dotyczące: (…).

Dodatkowo w uzasadnieniu wniosku o dofinansowanie Projektu zawarte jest uzasadnienie wskazujące, iż celem Projektu jest poprawa jakości życia mieszkańców oraz zmiana złego wizerunku osiedla: (…). Prace projektowe związane są ściśle z realizacją zadań publicznych polegających na zapewnieniu i nadzorowaniu przestrzeni publicznej zgodnie z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego i urbanistycznego oraz w zakresie rozwoju i rewitalizacji terenów publicznych. Do głównych elementów przestrzeni publicznych zlokalizowanych w wyznaczonym obszarze rewitalizacji wymagających ingerencji należą:

(…)

9.Z tytułu realizacji zadania pn. „(…)” Gmina poniosła wydatki w okresie: (…).

Termin realizacji Projektu w części dofinansowanej z UE to: (…).

10.Faktury dokumentujące wydatki ponoszone na realizację ww. Projektuwystawione są na Gminę A.

11.Na pytanie o treści „Jakie dokładnie wydatki objęte są zakresem zadanego przez Państwa pytania oznaczanego punktem c)?”, wskazali Państwo, że:

„(…)”.

12.Na pytanie o treści „Czy Gmina przystąpiła do realizacji ww. Projektu z zamiarem wykorzystania efektów jego realizacji do celów prowadzonej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), dalej zwanej ustawą, w tym do działalności zwolnionej od podatku, czy wyłącznie w celu realizacji działalności statutowej Gminy, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług? Informacji należy udzielić do poszczególnych elementów przedmiotowego Projektu, wskazanych w opisie sprawy i których dotyczą zadane we wniosku pytania”, wskazali Państwo, że:

„Gmina podkreśla, że żadna z ustaw regulujących działalność samorządu terytorialnego nie reguluje pojęcia działalności statutowej. W szczególności ustawa o samorządzie gminnym rozróżnia zadania gminy, jako własne, zlecone i powierzone. Przekładając ten zakres zadań na grunt ustawy o VAT zadania własne, zlecone i powierzone mogą być wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT) lub poza tą działalnością. Ponadto, co do części zadań wykonywanych w ramach działalności gospodarczej Gmina będzie działała jako podatnik VAT (art. 15 ust. 1 ustawy o VAT), co do części spełnione zostaną warunki wyłączenia z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Gmina przystąpiła do realizacji Projektu z zamiarem wykorzystywania efektów projektu do:

(…).

Odpowiadając na pytanie Organu: Gmina nie przystąpiła do realizacji ww. Projektu z zamiarem wykorzystania efektów jego realizacji wyłącznie do celów prowadzonej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku VAT, w tym do działalności zwolnionej od podatku, ani wyłącznie w celu realizacji działalności statutowej Gminy, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.

13.Na pytanie o treści „Jednoznaczne wskazanie do wykonywania jakich czynności – po oddaniu do użytkowania – wykorzystywane będą przez Gminę efekty realizacji przedmiotowego Projektu, tj. do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, zwolnionych od podatku czy niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT? Informacji należy udzielić do poszczególnych elementów przedmiotowego Projektu, wskazanych w opisie sprawy i których dotyczą zadane we wniosku pytania”, wskazali Państwo, że:

„Poszczególne efekty realizacji Projektu wykorzystywane będą przez Gminę do wykonywania następujących czynności: Jednocześnie do wykonywania czynności zwolnionych z VAT (najem lokali mieszkalnych), czynności opodatkowanych VAT (najem lokali użytkowych) i niepodlegających opodatkowaniu VAT (korzystanie przez właścicieli lokali mieszkalnych, mieszkańców Miasta, turystów, gości, klientów lokali użytkowych): (…).

Czynności opodatkowanych VAT: wiaty śmietnikowe (pkt a)) oraz (…) chodnika z przeznaczeniem (…) (pkt b))”.

14.Gmina nie otrzyma odrębnych faktur dokumentujących wydatki poniesione na:

1)budowę miejsca zbiórki odpadów,

2)budowę (…) chodnika przeznaczonego na dzierżawę (…),

3)budowę poszczególnych elementów infrastruktury (…).

15.Wydatki na budowę: wskazane w pytaniu w pkt a) miejsca zbiórki odpadów oraz w pkt b) (…) chodnika z przeznaczeniem na dzierżawę (…) będą wykorzystywane przez Gminę na wykonywanie wyłącznie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Pozostałe wydatki, o których mowa w pkt c), z których powstała(…), nie będą przeznaczone przez Gminę wyłącznie na wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Gmina informuje, że wszystkie wydatki ponoszone były/będą przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, tj. Urząd Miejski.

16.Wydatki, które będą wykorzystywane zarówno do celów działalności gospodarczej jak i do celów innych niż działalność gospodarcza to wydatki, z których powstaną efekty opisane w pkt c) zapytania (opisane w odpowiedzi na pytanie 13) – Gmina nie ma możliwości przypisania tych wydatków wyłącznie do celów działalności gospodarczej.

Odnośnie wydatków wskazanych w pytaniu w pkt a) miejsca zbiórki odpadów – na podstawie kosztorysu robót budowlanych podatnik ma możliwość wskazania kwoty VAT służącej wyłącznie tym pracom, a więc czynnościom opodatkowanym VAT.

Odnośnie wydatków wskazanych w pkt b) (…) chodnika z przeznaczeniem na dzierżawę (…) – podatnik ma możliwość wskazania kwoty VAT służącej wyłącznie tym pracom, a więc czynnościom opodatkowanym VAT – wysokość kosztów określona zostanie przez podatnika w stosunku powierzchni przeznaczonej (…) do całkowitej powierzchni chodnika w inwestycji, określonej na podstawie kosztorysu.

Gmina informuje, że wszystkie wydatki ponoszone były przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, tj. Urząd Miejski.

Gmina informuje, że wszystkie wydatki projektowe i pozaprojektowe zostały poniesione.

17.Do czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej – opodatkowanej i zwolnionej z VAT wykorzystywane będą wydatki, z których powstaną efekty opisane w pkt c) zapytania (…), wydatki te będą ponadto wykorzystywane do działalności niepodlegającej VAT.

Gmina informuje, że wszystkie wydatki ponoszone były przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, tj. Urząd Miejski.

Gmina informuje, że wszystkie wydatki projektowe i pozaprojektowe zostały poniesione.

18.Wydatki, o które chodzi w tym pytaniu (…) opisane zostały w pkt 3), co do tych wydatków Gmina nie ma możliwości wskazania kwot VAT naliczonego służącego wyłącznie czynnościom opodatkowanym VAT i czynnościom zwolnionych z VAT, a także czynnościom niepodlegającym VAT.

Gmina informuje, że wszystkie wydatki ponoszone były przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, tj. Urząd Miejski.

Gmina informuje, że wszystkie wydatki projektowe i pozaprojektowe zostały poniesione.

19.Na pytanie o treści „Czy umowy najmu lokali mieszkalnych i użytkowych zobowiązują Gminę do ponoszenia kosztów związanych z budowę poszczególnych elementów infrastruktury (…) wskazanych w odpowiedzi na pytanie nr 12 pkt 3)?, wskazali Państwo, że:

„Umowy najmu lokali mieszkalnych i użytkowych nie zobowiązują Gminy do ponoszenia kosztów związanych z budowę poszczególnych elementów infrastruktury (…) wskazanych w odpowiedzi na pytanie nr 12 pkt 3”.

Jeśli nie, to należy wskazać:

a)dlaczego Gmina zobowiązała się je ponieść?

„Gmina jest właścicielem przedmiotowego gruntu oraz realizując Projekt działa w ramach zadań gminy opisanych szczegółowo w odpowiedzi na pytanie 6. Ponadto Gmina nie zobowiązała się względem nikogo do realizacji Projektu, Gmina działa w tym zakresie z własnej inicjatywy”.

a)czy w związku z poniesieniem przez Gminę tych wydatków dojdzie do podwyższenia czynszu najmu lokali mieszkalnych i użytkowych? Jeśli tak, to kiedy dokładnie podjęli Państwo taką decyzję i jaki dokument o tym świadczy.

„W związku z poniesieniem przez Gminę wydatków na realizację Projektu nie dojdzie do podwyższenia czynszu najmu lokali mieszkalnych i użytkowych”.

20.Właściciele lokali mieszkalnych, którzy korzystać będą z zagospodarowanego (…) nie będą partycypować w kosztach budowy poszczególnych elementów infrastruktury (…). Właścicielem gruntu, na którym Projekt został zrealizowany jest i pozostanie Gmina, stąd Gmina nie posiada podstawy prawnej do tego aby w kosztach realizacji Projektu partycypowali właściciele lokali mieszkalnych.

21.Na pytanie o treści „W związku z informacją, że infrastruktura (…) będzie wykorzystywana jednocześnie na czynności zwolnione z VAT, niepodlegające VAT i opodatkowane VAT”, proszę o wyjaśnienie w jaki sposób poniesienie wydatków na ww. infrastrukturę wpłynie na osiąganie przez Gminę obrotu opodatkowanego podatkiem VAT i zwolnionego od podatku VAT”, wskazali Państwo, że:

„Co do wydatków określonych w pkt c) pytania infrastruktura (…) będzie wykorzystywana jednocześnie na czynności zwolnione z VAT, niepodlegające VAT i opodatkowane VAT – poniesienie tych wydatków nie wypłynie na osiągnięcie przez Gminą opodatkowanego podatkiem VAT i zwolnionego od podatku VAT. Wysokość czynszu najmu lokali mieszkalnych uregulowana jest bowiem Zarządzeniem nr 6 Prezydenta A z 2 stycznia 2020 r. w sprawie ustalenia wysokości stawki bazowej czynszu za najem lokali mieszkalnych stanowiących własność Gminy A i nie może być zmieniona w związku z ponoszeniem przez Gminę jakichkolwiek wydatków.

Odnośnie najmu lokali użytkowych – czynsz określony jest w drodze przetargu na najem i nie może być zmieniony w związku z ponoszeniem przez Gminę jakichkolwiek wydatków.

Co do wydatków na infrastrukturę związaną z budową osłon śmietnikowych oraz terenu chodników pod urządzenia (…) związanych wyłącznie z działalnością gospodarczą (umowami dzierżawy, co do których będą wystawiane comiesięczne faktury na dzierżawców w kwocie netto + stawka VAT), zafakturowana sprzedaż wpłynie na osiąganie przez Gminę obrotu opodatkowanego podatkiem VAT”.

Pytanie

Czy w związku z realizacją projektu „(…)” Gminie służy prawo do odliczenia VAT w następujący sposób:

a)co do kosztów budowy miejsca zbiórki odpadów – w całości,

b)co do kosztów budowy (…) chodnika z przeznaczeniem na dzierżawę (…) – w całości,

c)co do pozostałych kosztów budowy infrastruktury (…) – przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i struktury sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2-4 ustawy o VAT, obliczonych dla Urzędu Miejskiego?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 86 ust 1 ustawy o VAT:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT:

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Zgodnie z § 3 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), jako sposób określenia proporcji uznaje się w przypadku urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego sposób ustalony według wzoru:

A x 100 / D_UJST

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

X – proporcję określoną procentowo, zaokrągloną w górę do najbliższej liczby całkowitej, A – roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej,

D_UJST – dochody wykonane urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego.

Zgodnie z art. 90 ust. 1-4 ustawy o VAT:

1.W stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

2.Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

3.Proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

4.Proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Mając na uwadze powyższe przepisy, prawo do odliczenia VAT służy podatnikowi VAT jeżeli wykorzystuje on zakupione towary i usługi do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Jeżeli natomiast podatnik wykorzystuje zakupy jednocześnie do wykonywania czynności opodatkowanych VAT oraz niedających prawa do odliczenia VAT, wówczas podatnik zobowiązany jest do przyporządkowania kwot VAT służących wyłącznie czynnościom opodatkowanym VAT. Dopiero jeżeli takie przyporządkowanie nie będzie możliwe, a podatnik przeznacza zakupy jednocześnie do wykonywania czynności opodatkowanych, zwolnionych z VAT oraz niepodlegających VAT, podatnikowi służy prawo do odliczenia VAT za pomocą struktury sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2-4 ustawy o VAT oraz prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Gminy, służy jej prawo do odliczenia VAT w całości z tytułu wydatków poniesionych na budowę miejsca zbiórki odpadów oraz budową (…)chodnika z przeznaczeniem na dzierżawę (…). Koszty te zostaną wyodrębnione co do budowy miejsca zbiórki odpadów z kosztorysu, co do chodnika – w stosunku powierzchni przeznaczonej (…) do całkowitej powierzchni chodnika w inwestycji, określonej na podstawie kosztorysu. Ponieważ wydatki na budowę miejsca zbiórki odpadów oraz części chodnika służą w całości czynności opodatkowanej VAT, prawo do odliczenia VAT służy podatnikowi w całości.

Co do pozostałych kosztów budowy infrastruktury (…) – będą one wykorzystywane jednocześnie do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, zwolnionych z VAT i niepodlegających VAT i jednocześnie Gmina nie może wskazać kwoty VAT służącej wyłącznie czynnościom opodatkowanym VAT, stąd Gminie służy prawo do odliczenia VAT przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i struktury sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2-4 ustawy o VAT obliczonej dla Urzędu Miejskiego.

Zastosowanie struktury sprzedaży oraz prewspółczynnika obliczanych dla Urzędu Miejskiego jest uzasadnione, ponieważ czynności gospodarowania lokalami mieszkalnymi i użytkowymi, a także(…) wykonywane są przez Spółkę B działającą w imieniu i na rzecz Gminy A (Urzędu Miejskiego).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku:

─jest prawidłowe w zakresie pełnego prawa do odliczenia podatku VAT co do kosztów budowy miejsca zbiórki odpadów – wiat śmietnikowych;

─jest prawidłowe w zakresie pełnego prawa do odliczenia podatku VAT co do kosztów budowy chodnika (…) z przeznaczeniem (…);

─jest nieprawidłowe w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT co do pozostałych kosztów budowy infrastruktury (…) – przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy i struktury sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2-4 ustawy, obliczonych dla Urzędu Miejskiego.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej ustawą. Zgodnie z treścią ww. przepisu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z przywołanych przepisów prawa wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT.

Jednocześnie, z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Ponadto, należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a-2h ustawy.

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy:

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Stosownie do art. 86 ust. 2b ustawy:

Według art. 86 ust. 2c ustawy:

Przy wyborze sposobu określania proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

Na podstawie art. 86 ust. 2d ustawy:

W celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.

Na mocy art. 86 ust. 2g ustawy:

Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a, 10 i 10c-10g stosuje się odpowiednio.

W świetle art. 86 ust. 2h ustawy:

W przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.

W myśl art. 86 ust. 22 ustawy:

Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego.

Na podstawie powyższej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej rozporządzeniem.

Zgodnie z § 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia:

Zakres ww. regulacji obejmuje m.in. jednostki samorządu terytorialnego.

Zgodnie natomiast z § 2 pkt 8 rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o jednostkach organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego – rozumie się przez to: urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, jednostkę budżetową, zakład budżetowy.

W myśl § 3 ust. 1 rozporządzenia:

W przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego.

Oznacza to, że w przypadku jednostek samorządu terytorialnego, nie będzie ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostek samorządu terytorialnego, jako osoby prawnej, tylko będą ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla wymienionych wyżej jego poszczególnych jednostek organizacyjnych, tj. dla urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, jednostki budżetowej, zakładu budżetowego.

Powyższe rozporządzenie wprowadza wzory, według których wyznaczane są sposoby określenia proporcji, uznane za najbardziej odpowiadające specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć. Metody te mają charakter „obrotowy”, polegający na ustaleniu „udziałów” z tytułu działalności gospodarczej w całkowitym „obrocie” z tytułu działalności gospodarczej oraz działalności pozostającej poza sferą podatku od towarów i usług.

Na mocy § 3 ust. 2 rozporządzenia:

W myśl § 2 pkt 4 rozporządzenia:

W świetle § 2 pkt 9 rozporządzenia

W myśl § 3 ust. 5 rozporządzenia:

Ponadto należy zauważyć, że w przypadku wykonywania w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem, należy mieć na uwadze uregulowania zawarte w art. 90 ustawy. Powyższe przepisy stanowią uzupełnienie regulacji art. 86 ustawy.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy:

W stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Na podstawie art. 90 ust. 2 ustawy:

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

W świetle art. 90 ust. 3 ustawy:

Proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

W myśl art. 90 ust. 4 ustawy:

Proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Zgodnie z art. 90 ust. 10 ustawy:

Na mocy art. 90 ust. 10a ustawy:

W przypadku jednostki samorządu terytorialnego proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego. Przepisy ust. 3-6 i 8-10 stosuje się odpowiednio.

Stosownie do art. 90 ust. 10b ustawy:

Przez jednostki organizacyjne jednostki samorządu terytorialnego, o których mowa w ust. 10a, rozumie się:

Jak zatem wynika z art. 90 ust. 10 pkt 2 w związku z art. 86 ust. 2g ustawy, jeżeli proporcja nie przekroczy 2% podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0% i nie dokonywać odliczeń podatku naliczonego. Nie oznacza to jednak, że wskaźnik poniżej 2% pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego z zastosowaniem wyliczonej proporcji. W powyższej sytuacji bowiem podatnik ma prawo wyboru, czy dokona on odliczenia w oparciu o wyliczoną proporcję, czy też zrezygnuje z tego prawa i nie odliczy podatku naliczonego.

Należy zauważyć, że powołany wyżej przepis art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych. Zgodnie z tą normą, w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy), w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

Na zakres prawa do odliczeń, w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług, wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady, status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Ponadto należy zauważyć, że na mocy art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 ust. 1 obowiązującej Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006, str. 1, ze zm.), zgodnie z którym:

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchom*ości i ruchom*ości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 609), zwanej dalej ustawą o samorządzie gminnym:

Gmina wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1, pkt 2, pkt 3, pkt 10 i pkt 12 ustawy:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchom*ości i ruchom*ości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). W tym tylko zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Oznacza to, że w pozostałym zakresie np. w zakresie zadań własnych nałożonych na gminę na podstawie odrębnych przepisów, jednostki samorządu terytorialnego nie występują jako podatnicy podatku VAT, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki.

Z uregulowań ustawy o podatku od towarów i usług wyraźnie wynika, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego, niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług a prowadzoną działalnością opodatkowaną.

Zauważenia wymaga, że ustawodawca nie precyzuje, w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek ten może być bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą, np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast, o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa – mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Istnienie związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (t. j. Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady.

Zgodnie bowiem z art. 168 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia następujących kwot od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika.

Warunek zachowania związku zakupów z działalnością opodatkowaną, jest również akcentowany w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W orzeczeniu z 6 kwietnia 1995 r., (w sprawie C-4/94, BLP Group plc v. Commissioners of Customs & Excise) TSUE stwierdził, że powstanie prawa do odliczenia podatku jest uzależnione od bezpośredniego i niezwłocznego związku z transakcjami opodatkowanymi (ang. direct and immediate link with the taxable transactions ). Także w wyroku z 8 czerwca 2000 r. (w sprawie C-98/98, Commissioners of Customs and Excise a Midland Bank plc), TSUE nie miał wątpliwości, że artykuł 2 Pierwszej Dyrektywy i artykuł 17 ust. 2, 3 i 5 Szóstej Dyrektywy w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych należy interpretować w taki sposób, aby warunkiem odliczenia przez podatnika VAT oraz podstawą do ustalenia zakresu tego prawa było zasadniczo istnienie bezpośredniego związku pomiędzy daną transakcją nabycia a daną transakcją (lub transakcjami) sprzedaży, uprawniającymi do dokonania odliczenia. Ponadto Trybunał w wyroku z 13 marca 2008 r. w sprawie C-437/06 Securenta przesądził, że w sytuacji gdy podatnik wykonuje działalność gospodarczą i działalność niemającą charakteru gospodarczego, prawo do odliczenia z tytułu ewentualnych wydatków jest dopuszczalne jedynie w zakresie, w jakim wydatki te można przyporządkować działalności gospodarczej podatnika.

W orzeczeniu z 27 września 2001 r. w sprawie CIBO Participations S.A. (C-16/00) Trybunał doszedł do wniosku, że aby możliwe było odliczenie VAT naliczonego, musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy wydatkiem, a sprzedażą opodatkowaną VAT, co oznacza, że wydatek musi stanowić element kosztowy sprzedaży opodatkowanej. Niemniej TSUE stwierdził, że wydatki na doradztwo związane z procesem przejmowania spółek zależnych przez CIBO stanowią koszty ogólne, mające związek z działalnością opodatkowaną tej spółki.

W świetle powyższego orzecznictwa TSUE należy stwierdzić, że kierując się wykładnią dokonywaną w zgodzie z zasadami VI Dyrektywy (od 1 stycznia 2007 r. – Dyrektywy 2006/112/WE), na gruncie art. 86 ust. 1 ustawy, podobnie jak i art. 17(2)(3) i (5) VI Dyrektywy (art. 167 i nast. Dyrektywy 2006/112/WE) należy przyjąć – co do zasady – że niezbędnym warunkiem odliczenia VAT jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy zakupami (wydatkami), a konkretną transakcją opodatkowaną. Wydatki te powinny stanowić część składową kosztów świadczenia, uwzględnioną w cenie. Jednak brak takiej konkretnej transakcji opodatkowanej nie musi zawsze prowadzić do utraty prawa do odliczenia VAT. W przypadku bowiem wydatków zaliczanych do tzw. kosztów ogólnych wprawdzie nie istnieje bezpośredni związek pomiędzy zakupem tych towarów i usług, a sprzedażą opodatkowaną, lecz w sytuacji gdy stanowią one element cenotwórczy produktów podatnika, pozostając w ten sposób w pośrednim związku z jego opodatkowaną działalnością gospodarczą, prawo do odliczenia z tytułu tych zakupów (wydatków) powinno przysługiwać podatnikowi w takim zakresie, w jakim ogólna działalność daje prawo do odliczenia VAT.

Z opisu sprawy wynika, że:

-są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT;

-są Państwo Beneficjentem projektu pn. „(…)” w ramach programu, którego przedmiotem jest zagospodarowanie (…) w A;

-w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych znajdują się: lokale mieszkalne, których Państwo są właścicielem i które są odpłatnie wynajmowane przez Państwa – najem lokali mieszkalnych korzysta ze zwolnienia z VAT oraz lokale mieszkalne stanowiące odrębną własność, a także lokale użytkowe odpłatnie wynajmowane przez Państwa – najem lokali użytkowych jest opodatkowany podatkiem VAT w stawce 23%. Ponadto na terenie podwórka znajduje się lokal użytkowy, (który usytuowany jest na gruncie nieobjętym przedmiotową inwestycją) wynajmowany przez Państwa – najem lokalu użytkowego jest opodatkowany VAT;

-czynności gospodarowania lokalami mieszkalnymi i użytkowymi, a także(…) wykonywane są przez działającą w imieniu i na rzecz Państwa Gminy (Urzędu Miejskiego) spółkę B, która wykonuje czynności gospodarowania lokalami mieszkalnymi i użytkowymi, a także wnętrzami międzyblokowymi (…);

-obrót opodatkowany VAT z tytułu świadczenia przez Państwa Gminę przedmiotowych usług (wykonywanych w imieniu i na rzecz Państwa Gminy A przez Spółkę) rozliczany jest przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, tj. Urząd Miejski;

-z tytułu realizacji Projektu ponieśli Państwo wydatki w okresie: (…);

-termin realizacji Projektu w części dofinansowanej z UE to: (…);

-faktury dokumentujące wydatki ponoszone na realizację ww. Projektu wystawione są na Państwa Gminę A.

W przedmiotowej sprawie Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy w związku z realizacją projektu „(…)” Państwu będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego w następujący sposób:

a)co do kosztów budowy miejsca zbiórki odpadów – w całości,

b)co do kosztów budowy (…) chodnika z przeznaczeniem na dzierżawę (…) – w całości oraz

c)co do pozostałych kosztów budowy infrastruktury (…) – przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy i struktury sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2-4 ustawy obliczonych dla Urzędu Miejskiego.

W pierwszej kolejności odnosząc się do Państwa wątpliwości dotyczących prawa do odliczenia całości podatku naliczonego od wydatków związanych z budową miejsca zbiórki odpadów oraz budowy (…) chodnika z przeznaczeniem na dzierżawę (…), wskazać należy, że z opisu sprawy wynika, że:

-w ramach kosztów Projektu zostaną poniesione koszty budowy miejsca zbiórki odpadów (wiaty śmietnikowe) – miejsce to przeznaczone jest do odpłatnej i opodatkowanej VAT dzierżawy wspólnotom mieszkaniowym. Na podstawie kosztorysu robót budowlanych podatnik ma możliwość wskazania kwoty VAT służącej wyłącznie tym pracom, a więc czynnościom opodatkowanym VAT;

-umowy dzierżawy wiat śmietnikowych zawiera Państwa Gmina reprezentowana przez Spółkę. Stroną umów jest Państwa Gmina;

-umowa dzierżawy miejsca pod wiaty śmietnikowe została zawarta na czas nieokreślony;

-z kosztów budowy infrastruktury (…) zostaną wyłączone do kosztów pozaprojektowych koszty budowy powierzchni (…) chodnika – ta część chodnika przeznaczona jest na odpłatną i opodatkowaną VAT dzierżawę (…). Wysokość kosztów określona zostanie przez podatnika w stosunku powierzchni przeznaczonej pod paczkomat do całkowitej powierzchni chodnika w inwestycji, określonej na podstawie kosztorysu;

-odnośnie dzierżawy chodnika (…) – Państwa Gmina oraz Spółka zawarły umowę, na podstawie której Państwa Gmina wydzierżawiła ten teren Spółce. Spółka działając we własnym imieniu i na własną rzecz zawrze odrębną umowę dzierżawy. Umowa zawarta przez Państwa Gminę ze Spółką będzie odpłatna i opodatkowana podatkiem VAT;

-umowa dzierżawy z przeznaczeniem na montaż urządzenia przechowującego przesyłki została przez Państwa Gminę i Spółkę zawarta na czas nieokreślony;

-odnośnie dzierżawy terenu (…) – Państwa Gmina wydzierżawia Spółce teren chodnika (…), tak więc stroną tej umowy jest Państwa Gmina. Spółka we własnym imieniu i na własną rzecz zawiera umowy poddzierżawy z operatorami urządzeń przechowujących przesyłki.

Ponadto wskazali Państwo, że:

-efekty realizacji przedmiotowego Projektu będą wykorzystywane przez Państwa po oddaniu do użytkowania do czynności opodatkowanych: wiaty śmietnikowe (pkt a)) oraz (…) chodnika z przeznaczeniem (…) (pkt b));

-nie otrzymają Państwo odrębnych faktur dokumentujących wydatki poniesione na: budowę miejsca zbiórki odpadów oraz budowę (…) chodnika przeznaczonego na dzierżawę (…);

-wydatki na budowę miejsca zbiórki odpadów oraz (…) chodnika z przeznaczeniem na dzierżawę (…) będą wykorzystywane przez Gminę na wykonywanie wyłącznie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy;

-odnośnie wydatków poniesionych na miejsca zbiórki odpadów – na podstawie kosztorysu robót budowlanych mają Państwo możliwość wskazania kwoty VAT służącej wyłącznie tym pracom, a więc czynnościom opodatkowanym VAT;

-odnośnie wydatków poniesionych na budowę (…) chodnika z przeznaczeniem na dzierżawę (…) – mają Państwo możliwość wskazania kwoty VAT służącej wyłącznie tym pracom, a więc czynnościom opodatkowanym VAT.

Jak wyżej wskazano decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia podatku VAT, ma związek nabywanych towarów i usług z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Podatnik w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności winien przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności (opodatkowanej podatkiem VAT, zwolnionej i niepodlegającej opodatkowaniu tym podatkiem).

Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług wykorzystywanych wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych z opodatkowania oraz niepodlegających temu podatkowi.

Analiza przedstawionego opisu sprawy oraz treści powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że w odniesieniu do wydatków ponoszonych w związku z realizacją Projektu dotyczących budowy miejsca zbiórki odpadów (wiat śmietnikowych) oraz budowy(…) chodnika z przeznaczeniem na dzierżawę (…) będzie Państwu przysługiwać pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ – jak wynika z opisu sprawy – są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT. Ponadto, wydatki na budowę miejsca zbiórki odpadów (wiat śmietnikowych) oraz (…) chodnika z przeznaczeniem (…) będą wykorzystywane przez Państwa Gminę na wykonywanie wyłącznie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zaznaczyć należy, że efekty realizacji przedmiotowego Projektu dotyczącego budowy miejsca zbiórki odpadów (wiat śmietnikowych) oraz (…) chodnika z przeznaczeniem (…) będą wykorzystywane przez Państwa do czynności opodatkowanych (…).

Co prawda Państwo nie otrzymają Państwo odrębnych faktur dokumentujących wydatki poniesione na budowę miejsca zbiórki odpadów oraz budowę (..) chodnika przeznaczonego (…), jednakże – jak Państwo wskazali – mają Państwo możliwość wskazania kwoty VAT służącej wyłącznie tym pracom, a więc czynnościom opodatkowanym VAT.

Zatem skoro w celu odliczenia podatku naliczonego są Państwo w stanie przyporządkować wydatki poniesione na budowę miejsca zbiórki odpadów oraz budowę (…) chodnika przeznaczonego (…) do działalności opodatkowanej podatkiem VAT, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, przysługuje Państwu pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego od ww. wydatków. Prawo to przysługuje Państwu, pod warunkiem niewystąpienia przesłanek wykluczających odliczenie podatku naliczonego, o których mowa w art. 88 ustawy.

Podsumowując, w związku z realizacją projektu „(…)” w odniesieniu do wydatków poniesionych na budowę miejsca zbiórki odpadów oraz budowę (…) chodnika z przeznaczeniem na dzierżawę (…) Gminie będzie przysługiwało pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania zadanego we wniosku w pkt a) i pkt b) należało uznać za prawidłowe.

Następnie w odniesieniu do wydatków obejmujących pozostałe koszty budowy infrastruktury (…), Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego od tych wydatków przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy i struktury sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2-4 ustawy obliczonych dla Urzędu Miejskiego.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że wydatki objęte ww. zakresem to wydatki związane z przebudową terenu podwórza wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną – (…). W szczególności zamówienie obejmuje wykonanie następujących prac: (…). W związku z tymi robotami powstaną: (…).

Ponadto wskazali Państwo, że:

-Projekt zostanie zrealizowany w ramach wykonywania zadań własnych Państwa Gminy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, tj.: zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w szczególności w zakresie: ładu przestrzennego, gospodarki nieruchom*ościami (art. 7 ust. 1 pkt 1), gminnych dróg, ulic, placów oraz organizacji ruchu drogowego (art 7 ust. 1 pkt 2), zieleni gminnej i zadrzewień (art. 7 ust. 1 pkt 12), kultury fizycznej i turystyki, tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych i promocji gminy (art. 7 ust. 1 pkt 10). Są Państwo właścicielem nieruchom*ości, na której realizowana jest inwestycja.

-Projekt, zostanie zrealizowany w ramach realizacji zadań własnych Państwa Gminy, gdyż w zakres rzeczowy Projektu wchodzą prace dotyczące: (…).

-W uzasadnieniu wniosku o dofinansowanie Projektu zawarli Państwo uzasadnienie wskazujące, iż celem Projektu jest poprawa jakości życia mieszkańców oraz zmiana złego wizerunku osiedla: (…). Prace projektowe związane są ściśle z realizacją zadań publicznych polegających na zapewnieniu i nadzorowaniu przestrzeni publicznej zgodnie z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego i urbanistycznego oraz w zakresie rozwoju i rewitalizacji terenów publicznych.

-Z infrastruktury (…) będą korzystać właściciele lokali mieszkalnych, najemcy lokali mieszkalnych, najemcy lokali użytkowych oraz ich klienci, a także inne osoby przebywające na terenie (…), tzn. mieszkańcy innych części A oraz osoby spoza Państwa Gminy, przechodnie, goście, turyści.

Następnie w opisie sprawy wskazali Państwo, że:

-ww. wydatki, z których powstała: (…), nie będą przeznaczone przez Państwa Gminę wyłącznie na wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy;

-wydatki, które będą wykorzystywane zarówno do celów działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, a Państwa Gmina nie ma możliwości przypisania tych wydatków wyłącznie do celów działalności gospodarczej;

-wydatki, z których powstaną efekty opisane w pkt c) zapytania (…), będą wykorzystywane do czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej – opodatkowanej i zwolnionej z VAT, jak i do działalności niepodlegającej VAT.

We własnym stanowisku wskazali Państwo, że „Co do pozostałych kosztów budowy infrastruktury (…) – będą one wykorzystywane jednocześnie do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, zwolnionych z VAT i niepodlegających VAT i jednocześnie Gmina nie może wskazać kwoty VAT służącej wyłącznie czynnościom opodatkowanym VAT, stąd Gminie służy prawo do odliczenia VAT przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT i struktury sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2-4 ustawy o VAT obliczonej dla Urzędu Miejskiego. Zastosowanie struktury sprzedaży oraz prewspółczynnika obliczanych dla Urzędu Miejskiego jest uzasadnione, ponieważ czynności gospodarowania lokalami mieszkalnymi i użytkowymi, a także (…) wykonywane są przez Spółkę B działającą w imieniu i na rzecz Gminy (Urzędu Miejskiego)”.

W odniesieniu do powyższego, powtórzyć należy, że w celu odliczenia podatku naliczonego w pierwszej kolejności podatnik powinien przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności (opodatkowanej podatkiem VAT, zwolnionej i niepodlegającej opodatkowaniu tym podatkiem).

Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług wykorzystywanych wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych z opodatkowania oraz niepodlegających temu podatkowi.

Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy, a w przypadku wystąpienia także czynności zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem – proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy

Podstawową przesłanką warunkującą stosowanie przepisu art. 86 ust. 2a ustawy jest nabywanie towarów i usług wykorzystywanych również do wykonywania przez podatnika czynności „innych niż działalność gospodarcza” (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy). Podkreślenia wymaga, że dla stwierdzenia, czy działalność lub czynności stanowią „cele inne niż związane z działalnością gospodarczą” znaczenie ma, czy mieszczą się one w przedmiocie działalności danej jednostki.

Zaznaczenia wymaga fakt, że zasadniczym przedmiotem działalności gminy są czynności wykonywane w charakterze podmiotu prawa publicznego, w celu sprawowania władzy publicznej. Jest to szeroko rozumiana działalność nastawiona na zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, którą tworzą mieszkańcy gminy. Do zakresu działań gminy należą zatem wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. W sferze publicznoprawnej – co należy podkreślić – są, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1, 2, 3, 10 i 12 ustawy o samorządzie gminnym, sprawy ładu przestrzennego gospodarki nieruchom*ościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych oraz zieleni gminnej i zadrzewień.

Do zadań własnych gminy, należy również zaopatrzenie w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe oraz finansowanie oświetlenia znajdujących się na terenie gminy m.in. ulic, placów, dróg gminnych.

W myśl art. 3 pkt 22 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 266):

Użyte w ustawie określenia oznaczają: finansowanie oświetlenia – finansowanie kosztów energii elektrycznej pobranej przez punkty świetlne oraz koszty ich budowy i utrzymania.

Z kolei art. 18 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy przewiduje, że:

Do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy planowanie oświetlenia znajdujących się na terenie gminy:

Natomiast art. 18 ust. 1 pkt 3 stanowi, że:

Przepisom ww. ustawy odpowiada art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym do zadań własnych gminy należy zaspakajanie potrzeb wspólnoty, w tym m.in. zaopatrzenie w energię elektryczną.

Zatem zapewnienie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy jest zbiorową potrzebą wspólnoty, jaką jest gmina i ma charakter celu publicznego.

Ponadto, stosownie do art. 1 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 320):

Drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie niniejszej ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o drogach publicznych określa, że:

Do dróg gminnych zalicza się drogi o znaczeniu lokalnym niezaliczone do innych kategorii, stanowiące uzupełniającą sieć dróg służących miejscowym potrzebom, z wyłączeniem dróg wewnętrznych.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Drogi, parkingi oraz place przeznaczone do ruchu pojazdów, niezaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych i niezlokalizowane w pasie drogowym takiej drogi, są drogami wewnętrznymi.

Na mocy art. 8 ust. 2 ustawy o drogach publicznych:

Budowa, przebudowa, remont, utrzymanie, ochrona i oznakowanie dróg wewnętrznych oraz zarządzanie nimi należy do zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga, a w przypadku jego braku – do właściciela tego terenu.

W świetle art. 8 ust. 3 ustawy o drogach publicznych:

Finansowanie zadań, o których mowa w ust. 2, należy do zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga, a w przypadku jego braku – do właściciela tego terenu.

Na podstawie art. 8 ust. 4 ww. ustawy:

Oznakowanie połączeń dróg wewnętrznych z drogami publicznymi oraz utrzymanie znaków drogowych, sygnałów drogowych lub urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego, związanych z funkcjonowaniem tych połączeń, należy do zarządcy drogi publicznej.

Według art. 19 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi.

Zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy o drogach publicznych:

Na mocy art. 20 pkt 3 i 11 ww. ustawy o drogach publicznych:

Do zarządcy drogi należy w szczególności pełnienie funkcji inwestora, wykonywanie robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających.

Jak wynika z art. 21 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Zarządca drogi, o którym mowa w art. 19 ust. 2 pkt 2-4 i ust. 5, może wykonywać swoje obowiązki przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, utworzonej odpowiednio przez sejmik województwa, radę powiatu lub radę gminy. Jeżeli jednostka taka nie została utworzona, zadania zarządu drogi wykonuje zarządca.

Przywołane powyżej regulacje prawne w sposób jednoznaczny wskazują, że budowa, przebudowa, remont, utrzymanie, ochrona i oznakowanie dróg oraz zarządzanie nimi należy do zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga.

Działania zarządców dróg mieszczą się w zakresie czynności o charakterze publicznoprawnym i wynikają z wykonywania przez te jednostki władztwa publicznoprawnego.

Na gruncie rozpatrywanej sprawy byli Państwo Beneficjentem projektu pn. „(…)” w ramach programu, którego przedmiotem jest zagospodarowanie (…) w A. W szczególności zamówienie obejmowało wykonanie następujących prac:

(…).

W związku z tymi robotami powstały: (…).

Przedmiotowe (…) jest ogólnie dostępne – jak Państwo wskazują – z infrastruktury (…) będą korzystać właściciele lokali mieszkalnych, najemcy lokali mieszkalnych, najemcy lokali użytkowych oraz ich klienci, a także inne osoby przebywające na terenie (…), tzn. mieszkańcy innych części A oraz osoby spoza Państwa Gminy, przechodnie, goście, turyści.

Mając zatem na uwadze całokształt okoliczności sprawy wynika, że (…) stanowi dobro publiczne, bowiem zaspokaja potrzeby właścicieli lokali mieszkalnych, najemców lokali mieszkalnych, najemców lokali użytkowych oraz ich klientów, a także innych osób przebywających na terenie (…), tzn. mieszkańców innych części A oraz osób spoza Gminy, przechodni, gości, turystów. Z opisu sprawy wynika także, że Projekt zrealizowany jest w ramach zadań własnych Gminy, gdyż w zakres rzeczowy Projektu wchodzą prace dotyczące: (…). Zatem, są to zadania określone w przepisach – art. 7 ust. 1 pkt 1, 2, 3, 10 i 12 ustawy o samorządzie gminnym.

Rozważając możliwość skorzystania przez Państwa z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony z tytułu poniesionych wydatków na zagospodarowanie (…), określonych w pkt c) pytania, należy wskazać, iż w świetle art. 86 ustawy, najistotniejszym warunkiem umożliwiającym podatnikowi realizację tego prawa jest związek dokonanych zakupów z wykonaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Zauważyć należy, że system odliczenia ma na celu uwolnienie podatnika od ciężaru podatku od towarów i usług, zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Natomiast nie daje uprawnienia do odliczenia w przypadku czynności będących poza zakresem działalności gospodarczej. W tym miejscu wskazać trzeba, że drugi warunek, wymieniony w art. 86 ustawy, dający prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, to posiadanie statusu podatnika, zdefiniowanego w art. 15 ustawy.

Przedstawiony opis sprawy, obejmujący realizację projektu pn. „(…)” w ramach programu którego przedmiotem jest zagospodarowanie (…) w A, wskazujący zakres planowanych prac obejmujących wydatki określone w pkt c) pytania, jednoznacznie świadczy, że w rzeczywistości Gmina realizuje zadania własne, wymienione w art. 7 ust. 1 pkt 1, pkt 2, pkt 3, pkt 10 i pkt 12 ustawy o samorządzie gminnym. Zadania własne Gminy są zadaniami nałożonymi odrębnymi przepisami prawa. Zrealizowany Projekt (w okresie: 4 lipca 2023 r. – 25 marca 2024 r., termin realizacji Projektu w części dofinansowanej z UE to: 1 sierpnia 2023 r. – 29 marca 2024 r.)– jak wskazali Państwo we wniosku– został wykonany w miejscu ogólnodostępnym. Efekty prac będą wykorzystywane w celu zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty, (…). W takim ujęciu Gmina bez wątpienia nie może być uznana za podatnika, stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, gdyż realizuje w tym zakresie zadania własne, służące zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.

Zatem, nie sposób zgodzić się z Państwem, że wydatki, które Państwo ponieśli na zagospodarowanie (…), określone w pkt c) pytania będą wykorzystywane przez Państwa zarówno do celów działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT, działalności podlegającej opodatkowaniu, ale zwolnionej od podatku oraz do celów innych niż działalność gospodarcza.

Mając na uwadze przedstawiony przez Państwa opis sprawy należy wskazać, że w rozpatrywanej sprawie – brak jest jakiegokolwiek związku, nawet pośredniego, przeprowadzanych prac (…) z prowadzoną działalnością gospodarczą Gminy. Z wniosku nie wynika by ponoszone ww. wydatki, w związku zagospodarowaniem (…), były w jakikolwiek sposób związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT (najem lokali użytkowych), czy czynności zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem (najem lokali mieszkalnych, których właścicielem są Państwo).

Po pierwsze – sami Państwo jednoznacznie wskazali, że Projekt zostanie zrealizowany w ramach wykonywania zadań własnych Gminy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, tj.: zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w szczególności w zakresie: ładu przestrzennego, gospodarki nieruchom*ościami (art. 7 ust. 1 pkt 1), gminnych dróg, ulic, placów oraz organizacji ruchu drogowego (art 7 ust. 1 pkt 2), zieleni gminnej i zadrzewień (art. 7 ust. 1 pkt 12), kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych i promocji gminy, (art. 7 ust. 1 pkt 10). Ponadto, w uzasadnieniu wniosku o dofinansowanie Projektu zawarli Państwo, iż celem Projektu jest poprawa jakości życia mieszkańców oraz zmiana złego wizerunku osiedla: ma to zostać osiągnięte m.in. (…). Wskazali Państwo również, w tym uzasadnieniu, że prace Projektowe związane są ściśle z realizacją zadań publicznych polegających na zapewnieniu i nadzorowaniu przestrzeni publicznej zgodnie z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego i urbanistycznego oraz w zakresie rozwoju i rewitalizacji terenów publicznych.

Po drugie – zaznaczyli Państwo, że umowy najmu lokali mieszkalnych i użytkowych nie zobowiązują Państwa do ponoszenia kosztów związanych z budowę poszczególnych elementów infrastruktury (…). Państwo zobowiązali się je ponieść, ponieważ są Państwo właścicielem przedmiotowego gruntu oraz realizując Projekt działają Państwo w ramach zadań Gminy. Nie zobowiązali się Państwo względem nikogo do realizacji Projektu, Państwa Gmina działała w tym zakresie z własnej inicjatywy.

Po trzecie – zaznaczyli Państwo, że w związku z poniesieniem przez Państwa wydatków na realizację Projektu określonych w pkt c) pytania, nie dojdzie do podwyższenia czynszu najmu lokali mieszkalnych i użytkowych.

Po czwarte – wskazali Państwo również, że właściciele lokali mieszkalnych, którzy korzystać będą z zagospodarowanego (…) nie będą partycypować w kosztach budowy poszczególnych elementów infrastruktury (…). Właścicielem gruntu, na którym Projekt został zrealizowany jest i pozostanie Państwa Gmina, stąd Państwo nie posiadają podstawy prawnej do tego, aby w kosztach realizacji Projektu partycypowali właściciele lokali mieszkalnych.

Po piąte – poniesienie wydatków określonych w pkt c) pytania nie wypłynie na osiągnięcie przez Państwa Gminę obrotu opodatkowanego podatkiem VAT i zwolnionego od podatku VAT. Zaznaczyli Państwo, że wysokość czynszu najmu lokali mieszkalnych uregulowana jest bowiem Zarządzeniem nr 6 Prezydenta A z 2 stycznia 2020 r. w sprawie ustalenia wysokości stawki bazowej czynszu za najem lokali mieszkalnych stanowiących własność Państwa Gminy i nie może być zmieniona w związku z ponoszeniem przez Państwa jakichkolwiek wydatków. Z kolei, odnośnie najmu lokali użytkowych – czynsz określony jest w drodze przetargu na najem i nie może być zmieniony w związku z ponoszeniem przez Państwa jakichkolwiek wydatków.

Biorąc więc pod uwagę powyższe zaznaczyć należy, że nie sposób dopatrzeć się związku w jaki sposób prace związane z zagospodarowanie (…) miałyby mieć związek z wykonywaniem przez Państwa czynności opodatkowanych w postaci najmu lokali użytkowych, czy czynności zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem w postaci najmu lokali mieszkalnych, których właścicielem są Państwo.

Zatem fakt, że z (…) korzystać będą najemcy lokali mieszkalnych i najemcy lokali użytkowych oraz ich klienci nie dowodzi bezpośredniego związku dokonywanych zakupów, niezbędnych do zagospodarowania (…), z realizowanymi przez Państwa czynnościami opodatkowanymi i zwolnionym od podatku, w stopniu uzasadniającym odliczenie podatku naliczonego od tych zakupów. Ponoszone wydatki w związku z realizacją projektu pn. „(…)”, nie mają na celu świadczenia konkretnych usług lub dostaw towarów opodatkowanych podatkiem VAT i zwolnionych od podatku VAT w oparciu o towary i usługi nabyte w ramach Projektu. Ponadto, sami Państwo wskazali w opisie sprawy, że poniesienie wydatków budowy infrastruktury (…) nie wypłynie na osiągnięcie przez Państwa Gminę obrotu opodatkowanego podatkiem VAT i zwolnionego od podatku VAT. Zatem, wydatki przez Państwa ponoszone w związku z realizacją przedmiotowego Projektu określone w pkt c) pytania są związane z realizacją przez Państwa zadań publicznych wykonywanych w ramach władztwa publicznego i nie są związane z osiągnięciem przez Państwa jakichkolwiek dochodów opodatkowanych oraz zwolnionych od podatku VAT. Wydatki określone w pkt c) pytania nie są związane z działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, bowiem nie działają Państwo w powyższym zakresie jako podatnik, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Tym samym, w odniesieniu do wydatków ponoszonych w związku z realizacją przedmiotowego Projektu określonych w pkt c) pytania nie dojdzie do spełnienia podstawowego warunku, wynikającego z art. 86 ust. 1 ustawy, dającego prawo do odliczenia podatku naliczonego od tych wydatków. Nie występuje bowiem bezpośredni związek pomiędzy ponoszonymi wydatkami na zagospodarowanie (…), a wykonywaniem czynności opodatkowanych w postaci najmu lokali użytkowych, czy czynności zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem w postaci najmu lokali mieszkalnych, których właścicielem są Państwo. Celem przedmiotowego Projektu w zakresie ponoszenia wydatków określonych w pkt c) pytania była niewątpliwie realizacja zadań własnych Gminy,działania te w swojej istocie były działaniami ukierunkowanymi na realizację misji publicznej.

Podsumowując, należy stwierdzić, że w związku z realizacją projektu „(…)” w odniesieniu do pozostałych wydatków poniesionych na budowę infrastruktury (…), których dotyczy pytanie zadane we wniosku w pkt c), Gminie w ogóle nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Zatem, nie będzie Państwu również przysługiwało prawo do odliczenia przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy i struktury sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2-4 ustawy, obliczonych dla Urzędu Miejskiego.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania zadanego we wniosku w pkt c), należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Interpretację wydano na podstawie przedstawionego we wniosku opisu okoliczności sprawy, tj. w szczególności w interpretacji przyjęto wyjaśnienia, że „(…) Odnośnie wydatków wskazanych w pytaniu w pkt a) miejsca zbiórki odpadów – na podstawie kosztorysu robót budowlanych podatnik ma możliwość wskazania kwoty VAT służącej wyłącznie tym pracom, a więc czynnościom opodatkowanym VAT. Odnośnie wydatków wskazanych w pkt b) (…) chodnika z przeznaczeniem na dzierżawę (…) – podatnik ma możliwość wskazania kwoty VAT służącej wyłącznie tym pracom, a więc czynnościom opodatkowanym VAT (…)”. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że przedmiotowa interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Nadmienia się, że w niniejszej interpretacji udzielono odpowiedzi tylko w zakresie zadanego pytania. Inne kwestie nieobjęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.

Ponadto, w interpretacji nie dokonano oceny prawidłowości dokonania przez Państwa sposobu ustalenia kwoty VAT służących wyłącznie pracom związanym z budową miejsca zbiórki odpadów i (…) chodnika z przeznaczeniem na dzierżawę (…), a więc czynnościom opodatkowanym VAT, bowiem rolą Organu jest wyłącznie interpretacja przepisów prawa podatkowego, a nie badanie poprawności dokonanego wyliczenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).